ارحام
مطهّره
ائمّه در راستای
مبارزه با «تبعیض نژادی» برنامه های گوناگونی به اجرا درآوردند؛ از جمله تربیت
بردگان و آزادی آنان در مناسبت های متعدّد . اما آن چه شایان دقت و توجه است،
ازدواج ائمّه با برخی از کنیزان صالح و تولد «امام معصوم» و «امام زادگان» از دامن
و نسل آنهاست!
و در یک معرّفی گذرا،
امامانی که مادرشان کنیز (امّ ولد) بوده – گرچه، برخی جزو شاه زادگان و بزرگ زادگان هستند – عبارتند از: امام سجّاد و امام کاظم تا امام مهدی
به عبارت دیگر: همسری
و پیوند نکاح با پیامبران و امامان، گرچه شرایطی لازم دارد؛ ولیکن رسیدن به مقام
«مادری» - به ویژه تولد معصوم – نیازمند عبور از صافی های گوناگون است. لذا ملاک اصلی، همان
کفو، همتایی، همدلی و طهارت روح و دل است.
در نتیجه، انتخاب
برخی از کنیزان توسط ائمّه:به عنوان «مادر فرزندان» خود، بیانگر ویژگی های والای
روحی و قلبی آنان است.
برای مادر امام رضا
علیه السلام - به ویژه در دورة کنیزی – نام ها و القابی بیان شده است؛ همچون اروی، تکتم، خیزران،
سکن، سکینه، سمّان، سمانه، شقراء، صقر، کلیمه و نجمه.
البته در هنگام خرید
این کنیز توسط اهل بیت: به اسم«تکتم» نامیده می شد و بعد از تولد امام رضا (ع)، از
سوی امام کاظم (ع) به لقب وکنیة«طاهره» و «امّ البنین» مفتخر گردید
تعدّد اسامی، بیشتر
به مسألة «بردگی» ارتباط دارد؛ زیرا در هر خرید و فروش غلامان و کنیزان، نام آنها
توسط مالکان و اربابان تغییر پیدا می کرد.
با این وصف ما نیز از
میان اسامی فوق، یکی را برگزیده و به تکمیل متن می پردازیم.
در فرازی از حدیث «لوح و
صحیفة فاطمه» آمده است: «ابوالحسن علی بن موسی الرضا، امّه جاریة و اسمها نجمة.»
لذا زیبنده است با نام و یاد این بانو – که در
منظومة موسوی و رضوی ستاره و کوکبی تابناک است – گفتار
و نوشتارمان را مزین گردانیم
برای مشاهده ادامه ی متن به ادامه مطلب مراجعه کنید